ორმხრივი ურთიერთობები

ურთიერთობები საქართველოსა და შვედეთის სამეფოს შორის

საქართველოსა და შვედეთის სამეფოს ხანგრძლივი მჭიდრო და მეგობრული ურთიერთობები აკავშირებთ, რომელიც ჯერ კიდევ საქართველოს პირველი დემოკრატიული რესპუბლიკის (1918-1921 წ.წ.) პერიოდიდან იწყება. დიპლომატიური ურთიერთობები ქვეყნებს შორის დამყარდა 1918 წელს დამყარდა, რომელიც აღდგა1992 წლის 19 სექტემბერს.

2018 წელს შვედეთის სამეფოში საქართველოს დიპლომატიური მისიის დააარსების 100 წლის იუბილე აღინიშნა. 2022 წელს კი შესრულდა ორ ქვეყანას შორის დიპლომატიური ურთიერთობების აღდგენის 30 წლის იუბილე.

შვედეთის სამეფოში საქართველოს დიპლომატიური წარმომადგენლობა გაიხსნა 2006 წელს, ხოლო საქართველოში შვედეთის სამეფოს საელჩო - 2010 წელს.

თანამშრომლობის ძირითადი სფეროები

საქართველოსა და შვედეთს შორის ჩამოყალიბებულია მრავალგანზომილებიანი თანამშრომლობა და პარტნიორული სახის ურთიერთობები, რომელიც ეფუძნება ურთიერთნდობასა და საერთო ევროპულ ღირებულებებს.

აღსანიშნავია ორმხრივი თანამშრომლობა პოლიტიკის, საპარლამენტთაშორისო, თავდაცვისა და სამართალდაცვით სფეროებში. განსაკუთრებით ღირებულია თანამშრომლობა საერთაშორისო განვითარების ფარგლებში (SIDA). საქართველო ღრმად აფასებს შვედეთის, როგორც ერთ-ერთი ყველაზე მსხვილი დონორი ქვეყნის, აქტიურ ჩართულობას საქართველოს ევროპული დღის წესრიგით გათვალისწინებული რეფორმების განხორციელების პროცესში.

ორი ქვეყნის ურთიერთობების მზარდ დინამიკას მნიშვნელოვნად უწყობს ხელს მაღალი დონი ვიზიტები და რეგულარული სახის პოლიტიკური დიალოგი. აღსანიშნავია 2023 წლის მარტში საქართველოს საგარეო საქმეთა მინისტრის, ილია დარჩიაშვილის, ვიზიტი სტოკჰოლმში, ევროკავშირის საბჭოს შვედეთის თავმჯდომარეობის ფარგლებში. ასევე 2023 წლის მარტში, საქართველოს ოფიციალური ვიზიტით ეწვია შვედეთის სამეფო ტახტის მემკვიდრე, კრონპრინცესა ვიქტორია. ეს გახლდათ ისტორიული სახის ვიზიტი, ვინაიდან დამოუკიდებლობის აღდგენის შემდგომ პერიოდში, ჩვენს ქვეყანას პირველად ეწვია ოფიციალური ვიზიტით ევროპული მონარქიების წარმომადგენელი. 
მნიშვნელოვანია შვედეთის, როგორც „აღმოსავლეთ პარტნიორობის“ ინიციატივის თანაავტორის, აქტიური მხარდაჭერა და ჩართულობა საქართველოს ევროკავშირთან ინტეგრაციის შეუქცევად პროცესში. განსაკუთრებულ აღნიშვნას იმსახურებს შვედეთის ფართო მონაწილეობა ევროკავშირის სადამკვირვებლო მისიაში საქართველოში (EUMM).

ორი ქვეყნის ურთიერთობებში მნიშვნელოვან როლს თამაშობს მჭიდრო თანამშრომლობა საპარლამენტო დონეზე. საკანონმდებლო ორგანოებს შორის თანამშრომლობა თვისობრივად ახალ ეტაპზე გადავიდა 2013 წელს, როდესაც შვედეთის პარლამენტის თავმჯდომარის, პერ ვესტერბერგის, საქართველოში ვიზიტის ფარგლებში გაიმართა რიკსდაგის (შვედეთის პარლამენტი) საქართველოსთან საპარლამენტთაშორისო თანამშრომლობის პროექტის ინაუგურაცია. ორივე ქვეყნის პარლამენტში მოქმედებს მეგობრობის ჯგუფები. აღსანიშნავია საქართველოს პარლამენტის თავმჯდომარის, შალვა პაპუაშვილის, ოფიციალური ვიზიტი შვედეთის სამეფოში 2022 წლის მარტში.

2009 წლიდან აქტიურად მიმდინარეობს თანამშრომლობა თავდაცვის სფეროში. ორი ქვეყნის თავდაცვის უწყებები თანამშრომლობენ ორმხრივი სამოქმედო გეგმის ფორმატში.

საქართველო და შვედეთი მჭიდროდ ურთიერთობენ ასევე სამართალდაცვით სფეროში. 2017 წელს, ხელი მოეწერა შეთანხმებას „საქართველოს მთავრობასა და შვედეთის სამეფოს მთავრობას შორის სამართალდაცვით სფეროში თანამშრომლობის შესახებ“, რომელიც საპოლიციო სფეროში საქართველოსა და შვედეთის სამეფოს სამართალდამცავ უწყებებს შორის არსებული თანამშრომლობის გაძლიერებას ისახავს მიზნად. ორგანიზებული დანაშაულისა და არალეგალური მიგრაციის წინააღმდეგ ეფექტიანი ბრძოლის მიზნით, 2016 წლიდან სტოკჰოლმში საქართველოს საელჩოში მივლენილია პოლიციის ატაშე, ხოლო 2017 წლიდან საქართველოში შვედეთის საელჩოში დანიშნულია მიგრაციის ოფიცერი (აკრედიტებულია ასევე სომხეთსა და აზერბაიჯანში).

სავაჭრო-ეკონომიკური ურთიერთობების გაღრმავების მიზნით, 2015 წლიდან საქართველოში მოქმედებს შვედეთი-საქართველოს სავაჭრო პალატა.

დინამიურად ვითარდება ქვეყნებს შორის თანამშრომლობა განათლებისა და კულტურის სფეროში. ქართულ-შვედურ პროექტებს აქტიურად აფინანსებს შვედეთის სამთავრობო სააგენტო „შვედური ინსტიტუტი“. ასევე, იგი ყოველწლიურად გამოყოფს სასწავლო სტიპენდიებს ქართველი სტუდენტებისთვის შვედეთის უმაღლეს სასწავლებლებში სწავლის გაგრძელების მიზნით, ასევე, ქართველ ახალგაზრდებს სთავაზობს გრანტებს პროფესიული განვითარების კურსების გასავლელად.
„შვედური ინსტიტუტის“ მხარდაჭერით, 2015 წელს საქართველოში დააარსდა შვედეთში ქართველ კურსდამთავრებულთა ქსელი, რომელიც დღემდე აქტიური საქმიანობით გამოირჩევა.

თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტში გახსნილია სკანდინავისტკის ცენტრი, სადაც შვედური ენა ისწავლება. შვედეთის მალმოს უნივერსიტეტში კი მოქმედებს ქართული ენის შემსწავლელი კურსები, ასევე, კავკასიის შემსწავლელი ცენტრი.

წარმატებით თანამშრომლობენ სტოკჰოლმის ბიზნეს-ისტორიის ცენტრი და საქართველოს ძმები ნობელების სახელობის მუზეუმი. ფოლკე ბერნადოტის აკადემია (Folke Bernadotte Academy) კი ყოველწლიურად ატარებს მოკლევადიან სასწავლო კურსებს, რომელშიც მონაწილეობენ საქართველოს წარმომადგენლები.

სტოკჰოლმის საერთაშორისო ბიბლიოთეკაში არსებობს ქართულენოვანი ლიტერატურის კუთხე.
ხაზგასასმელია თანამშრომლობა აგრეთვე თვითმმართველობების დონეზე. დაძმობილებული ქალაქებია: ამბროლაური და ვერმლანდი (2000 წლიდან); ფოთი და ოსტაჰამარი (2007 წლიდან); რუსთავი და კირუნა (2007 წლიდან). 2006 წლიდან დაიწყო თანამშრომლობა ვერმლანდის ოლქის ქალაქ სეფლესა და კახეთის რეგიონის ქალაქ თელავს შორის.

ბმულები:

შვედეთის სამეფოს საელჩო საქართველოში
შვედეთის სამეფოს საგარეო საქმეთა სამინისტრო
შვედეთის სამეფო ოჯახი
შვედეთის სამეფოს მთავრობა
შვედეთის სამეფოს რიკსდაგი (პარლამენტი)
შვედეთი ევროკავშირში